تومورهای غدد عرق و روش درمان

انواع تومورهای غدد عرق عبارتند از:

الف) تومورهای خوش خیم غدد عرق پوست:

1- سیرنگوما (     :(syringoma

یکی از انواع شایع تومورهای خوش خیم غدد عرق می باشد. که به شکل توده های چند میلی متری به رنگ پوست یا زرد رنگ و بیشتر در اطراف چشم دیده می شوند ولی ممکن است در کل صورت و گاهی درنواحی دیگر مثل تنه، ناف، زیر بغل و نواحی تناسلی زنان نیز دیده شوند. این ضایعات معمولا در اوایل بلوغ بر روی سطح پوست ظاهر میشوند و در زنان بطور شایعتر رخ میدهند. معمولا سابقه خانوادگی بیماری وجود دارد.

علت ایجاد سیرنگوما، رشد خوش خیم مجاری غدد عرق است و در خانمها، بیماران دیابتی (نوع خاصی از سیرنگوما) و بیماران داون به میزان بیشتری دیده می شود. این ضایعات بدون علامتند و خطری برای بیمار ایجاد نمی کنند و ریسک بدخیم شدن ندارند.

سیرنگوما ممکن است بصورت منتشر و متعدد روی سطح پوست ایجاد شود (Eruptive syringomas) که این حالت در افراد با پوست تیره شایعتر است. 

تشخیص توسط پزشک بر اساس شکل ضایعات است و در صورت نیاز، ازضایعات نمونه برداری می شود. درمان ضایعات با روشهای تخریبی صورت می گیرد و معمولا از لیزر CO2 یا الکتروترکوتر استفاده میشود.

 2- هیدروسیستوم (Hidrocystoma):

تومورخوش خیم دیگری که بیشتر در صورت و بصورت توده هایی شفاف یا با ته رنگ آبی دیده می شود هیدروسیستوما است. ضایعات هیدروسیستوم از دو منشا در پوست شکل میگیرند:

2-1-  : Eccrine Hidrocystomaکه در نتیجه گشاد شدن مجاری غدد عرق اکرین ایجاد می شود و به صورت ضایعات متعدد برجسته و شفاف 1 تا 5 میلیمتری بر روی صورت و سر دیده می شوند که با گرما و در فصل تابستان ضایعات متورم شده و شدت بیشتری پیدا می کنند و در فصل زمستان و با سرما تعدادشان کمتر می شود. ضایعات معمولا در سنین میانسالی دیده میشوند. وگاهی بصورت منفرد دیده میشوند.

2-2-Apocrine Hidrocystoma: این ضایعات معمولا منفرد بوده و سایز بزرگتری دارند و گاهی تا 15 میلیمتر قطر دارند. بطور عمده روی پلک ایجاد میشوند. بعلت وجود لیپوفوشین در داخل ضایعه، میتوانند به رنگ آبی دیده شوند.  تشخیص ضایعات در اغلب موارد بر اساس معاینه بالینی صورت می گیرد و گاهی نیاز به نمونه برداری از ضایعات میباشد.

 در درمان این ضایعات علاوه بر لیزر و روشهای تخریبی، گاهی از تزریق بوتاکس با روشهای مخصوص و آتروپین موضعی استفاده می شود. ضایعات بزرگ و منفرد را میتوان جراحی کرد.

 موارد خوش خیم دیگری نیز وجود دارند که بیشتر موارد به شکل ضایعات برجسته که ممکن است هم رنگ پوست یا گاه رنگی متمایل به قرمز داشته باشند، دیده میشوند.

 اغلب موارد بدون علامتند ولی گاه ممکن است دردناک بوده یا دارای ترشحات سروزی باشند. جهت درمان در اکثر این ضایعات، جراحی یا روش های تخریبی مورد استفاده قرار می گیرد. در ذيل به برخی از اين تومورها اشاره می شود كه تشخيص اين ضايعات با  نمونه برداری پوستی مشخص می شود.

3- هيدرآدنوما (Hidradenoma):   

 تومور خوش خیم غدد عرق آپوكرين است كه بيشتر به صورت ضايعه منفرد برجسته و گاهی شبيه كيست دیده میشود و ممکن است همراه با ترشحات آبكی باشند.

در هر ناحیه ای از پوست میتواند ایجاد شود و درمان این تومور، جراحی كامل ضايعه می باشد.

4- سيرنگوسيست آدنوم پاپيلی فروم (Syringocystadenoma  papilliferum):    

این تومور بطور شایع در ناحيه سر و گردن ديده می شود و معمولا در سطح خود ترشح سروزی خونی و دلمه دارد و بيشتر موارد بر روی خال سباسه ديده می شود.

5- هيدرآدنوم پاپيلی فروم (Hidradenoma  papilliferum):  

تومورهای زير جلدی خوش خیم بوده و اكثرا در ناحيه تناسلی زنان و در اطراف مقعد دیده می شوند.  و درمان آن جراحی ضايعه می باشد.

6- اسپيرآدنوما (Spiradenoma):  

از جمله تومورهای مرتبط با غدد عرق آپوكرين است و به صورت توده های پوستی معمولا دردناک بروز می كند و ته رنگ آبی دارند. درمان این ضایعات نیز جراحی است.

7- سيلندروما (Cylindroma):   

 این تومور نیز با منشا غدد عرق آپوکرین میباشد و بيشتر در نواحی سر و گردن ديده می شود بويژه در سر كه بدون علامت هستند.  و درمان اين ضايعات خوش خيم نیز جراحی است.

 ب) تومورهای بدخیم غدد عرق پوست:

در مورد ضایعات بدخیم غدد عرق، در اغلب موارد بیماران شرح حالی از بزرگ شدن ناگهانی و رشد سریع یک ضایعه پوستی که به مدت طولانی ثابت بوده است را می دهند و گاه همراه با خونریزی و زخمی شدن می باشند این ضایعات انواع مختلفی دارند.

 با اینکه تمایل به تهاجم در محل تومور، در این دسته تومورها  زیاد است اما ریسک متاستاز (انتشار دور دست) کم بوده و ممکن است مدتها به همان ناحیه محدود بمانند و تشخیص به موقع می تواند کمک شایانی به بیماران نماید و شانس تهاجم و متاستاز احتمالی کمتر خواهد شد زیرا مواردی از متاستاز که در این ضایعات گزارش شده است مواردی بوده اند که دیر تشخیص داده شده یا بزرگ بوده اند.

 بنابراین معاینه بالینی بیماران و تشخیص هر چه زودتر ضایعه پوستی برای بیماران  کمک کننده بوده و موارد مشکوک، نمونه برداری می شوند تا تشخیص به موقع سبب درمان صحیح و ممانعت از تخریب و متاستاز در موارد بدخیم شود.

منبع: دکتر ناهید نیکخواه متخصص پوست، مو و زیبایی