ریزش موی هورمونی ژنتیکی

ریزش موی هورمونی ژنتیکی (Androgenetic Alopecia) یکی از شایعترین انواع ریزش مو در مردان و زنان می باشد که عامل اصلی در ایجاد بیماری، ترکیبی از عوامل هورمونی و ارثی است. در مردان هورمون تستوسترون توسط آنزیم 5 آلفا ردوکتاز به دی هیدرو تستوسترون (DHT) که فرم فعال هورمون تستوسترون می باشد، تبدیل می شود و این هورمون فعال، عامل اصلی ریزش در افراد مستعد به این نوع ریزش است و سابقه فامیلی نیز نقش اساسی در این نوع ریزش مو دارد.

در شروع مراحل اولیه بیماری، موهای سر شروع به نازک شدن (مینیاتوریزه شدن) نموده و به تدریج حجم موها کم می شود. بیماری هم در مردان و هم در زنان رخ می دهد ولی بیماری در مردان شایعتر بوده و در سنین پایین تر از زنان رخ می دهد. بیماری در بیش از 90 درصد مردان و حدود 50 درصد زنان اتفاق میفتد و با توجه به نمای بالینی متفاوت بین زنان و مردان بطور جداگانه مورد بحث قرار می گیرند.

ریزش موی آندروژنتیک با الگوی مردانه ( (Male pattern hair loss

بیماری در بیش از 90 درصد مردان در طول زندگی رخ می دهد. سن شایع بیماری در دهه دوم و سوم زندگی است و بیشتر بعنوان یک وضعیت طبیعی فیزیولوژیک که به واسطه هورمون های مردانه ایجاد میشود مطرح می باشد نه یک بیماری.

بیماری بطور معمول در مردان از زمان بلوغ شروع می شود ولی ممکن است در سنین بالاتر نیز آغاز شود. شروع بیماری با نازک و کم تراکم شدن دو طرفه نواحی شقیقه آغاز می شود و به تدریج نواحی ورتکس یا مرکز سر درگیر می شود. بیماری در حدود 50 درصد مردان در همین حد متوقف می ماند و در نیمی از مردان مبتلا، به سمت خالی شدن تدریجی و نهایتا طاسی کامل پیشرفت می نماید. (دسته بندی نوروود - هامیلتون)

بطور معمول فولیکول موهای نواحی طرفی و پشت سر، گیرنده های حساس به هورمون دی هیدرو تستوسترون را ندارند و دچار ریزش نمی شوند و موهای این نواحی پرپشت باقی می ماند و محل مناسبی برای برداشت مو جهت پیوند می باشند.

ریزش موی آندروژنتیک با الگوی زنانه (Female pattern hair loss (

بیماری در حدود 50 درصد از زنان را در سنین 70 تا 80 سالگی درگیر می نماید. بر خلاف فرم مردانه ریزش موی هورمونی ژنتیکی، در فرم زنانه خط رویش موها در جلوی سر باقی مانده و خط مو عقب نشینی نمی کند و درگیری بطور عمده در قسمت مرکزی سر رخ می دهد. ریزش مو در زنان بر اساس دسته بندی لودویگ انجام میشود که در مراحل اولیه موها در ناحیه میانی سر شروع به نازک و کم تراکم شدن می نماید و به تدریج با پیشرفت بیماری، ورتکس درگیر شده و در مراحل پیشرفته بیماری، کف سر به وضوح نمایان می شود.

در میان زنان مبتلا به ریزش موی هورمونی ژنتیکی، ممکن است تعداد کمی از زنان دچار الگوی ریزش موی مردانه و الگوی منتشر ریزش گردند. زنان نسبت به مردان در سنین بالاتر زندگی مبتلا به بیماری می شوند ولی در دو دهه اخیر شیوع بیماری در زنان با سن جوانتر در جهان بالاتر رفته است. از جمعیت زنان درگیر بیماری، حدود 60 درصد هیچگونه مشکلی در سیستم هورمونی خود ندارند و بیماری صرفا بصورت درگیری موهای سر می باشد ولی در 40 درصد زنان، مشکلات هورمونی وجود دارد که شامل اختلال در غدد درون ریز هورمونی شامل: تخمدان، غدد فوق کلیوی و هیپوفیز می باشد.

این دسته از زنان معمولا غیر از ریزش موی سر، علائم درگیری در سایر نواحی مانند موهای زائد، آکنه شدید، اختلالات قاعدگی، وجود استریا روی پوست، چاقی و اختلال در باروری را دارند. تشخیص ریزش موی هورمونی ژنتیکی از روی علائم بالینی است که الگوی ریزش و نازک شدن و کم حجم شدن موها به تشخیص کمک می نماید و گاهی نیاز به انجام نمونه برداری از پوست سر و بررسی اختصاصی مو می باشد.

بررسی آزمایشگاهی در زنان مشکوک به مشکلات هورمونی بایستی انجام شود که شامل: بررسی سیستم های تخمدانی، غدد فوق کلیوی، هیپوفیز، تیرویید، آهن و روی خون، کلسیم، فسفر و ویتامین دی میباشد.

درمان:

مینوکسیدیل: با غلظت 2% در زنان و 5% در مردان استفاده میشود.
مهار کننده های 5 آلفا ردوکتاز: فیناستراید و دوتاستراید که بطور عمده در ریزش مردانه استفاده می شوند.
داروهای آنتی آندروژن (ضد هورمون مردانه): که فقط در ریزش موی زنانه کاربرد دارند که شامل اسپرینولاکتون، سیپروترون کمپاند، سیپروترون استات و کتوکنازول می باشند.
فلوتامید
لیزر های کم توان
ترکیبات آنالوگ پروستا گلاندین: لاتانوپروست و بیماتوپروست
مکمل های دارویی: بیوتین و روی موثرترین مکمل ها جهت درمان می باشند.
گیاهان دارویی: کافئین، رزماری، دم اسب، مورد، گزنه، سیر و ... که بطور عمده با افزایش جریان خون سر موجب کمک نسبی به درمان های اصلی می شوند.
مزوتراپی و PRP
پیوند مو