درمان رگهای واريسی ران و ساق پا

 درمان رگهای واريسی ران و ساق پا

با افزایش سن، رگهای واریسی عنکبوتی از نظر وسعت و شدت افزایش می یابد. تحول در روشهای درمانی از جمله اسکلروتراپی، خارج کردن رگهای واریسی و تخریب با لیزر، درمان بیماری های واریسی را هم برای پزشک و هم برای بیمار ایمن و موثر و خیلی راضی کننده ساخته است.

یک زمینه ژنتیکی (ارثی) برای ایجاد رگهای واریسی و تار عنکبوتی مشاهده شده است ولی بالا رفتن هورمونها در حاملگی (استروژن و پروژسترون) به عنوان فاکتورهای تشدید کننده شناخته شده اند. یکی از مشکلات زیبایی که امروزه در خانم های ٣٠ تا ٥٠ سال مشاهده میشود، وجود رگهای واریسی است که به صورت رگهای پهن و قرمز تا آبی رنگ در سراسر ران یا ساق پا دیده میشود. درمان رگهای واریسی و عنکبوتی بیشتر به خاطر جنبه زیبایی انجام میشود ولی در ٥٠ درصد این بیماران علایمی از قبیل درد مبهم پا تا درد ضربانی روی عروق واریسی وعنکبوتی وجود دارد.

روش های درمان مختلفی برای رگهای عنکبوتی و واریسی وجود دارد که عبارتند از:

1. درمان تزریقی (اسکلروتراپی)
2. لیزر عروق عنکبوتی (IPL)
3. لیزر رگهای واریسی بزرگتر (لیزر درمانی درون وریدی) (ELVA)
4. دستگاه های رادیوفرکانسی داخل رگی
5. جراحی و فلبکتومی سرپایی

اسکلروتراپی، فلبکتومی سرپایی و تخریب وریدی اندوونوس (با دستگاه رادیو فرکانس و یا لیزر) از جمله تکنیک های فوق العاده هم از نظر زیبایی و هم از نظر درمانی برای رگهای واریسی و علامت دار هستند.

برای انجام هرکدام از این روش های درمانی ابتدا باید بیمار به صورت کامل معاینه شود و سپس سونوگرافی داپلر برای اطمینان از سلامت سیستم وریدی عمقی انجام شود. اسکلروتراپی رایج ترین درمان برای وریدهای تار عنکبوتی و یا وریدهای واریسی کوچک است. در این روش ماده اسکلروزان به درون رگها تزریق میشود و باعث ایجاد لخته و تخریب دیواره رگ می گردد. با این روش حدود ٥٠ تا ٩٠ درصد رگهای تار عنکبوتی درمان شده و به تدریج ناپدید میشوند.

مراحل درمان

از بیمار خواسته می شود که از چند روز تا یک هفته قبل درمان موارد زیر را رعایت نماید:

1. سیگار نکشد.
2. داروهای خاصی اگر لازم است با تجویز پزشک معالج شروع به مصرف نماید و یا داروهای مصرفی خود را با دستور پزشک تغییر دهد.
3. از یک هفته قبل از عمل مصرف آسپرین، داروهای ضدالتهابی و داروهای گیاهی رقیق کننده خون که باعث افزایش خونریزی می شود خودداری نماید.

شرح عمل

ابتدا ماده اسکلروزان مناسب انتخاب می گردد. مواد اسکلروزان که توسط سازمان غذا و دارو آمریکا مورد تأیید قرار گرفته اند شامل:

1. سدیم تترادسیل سولفات
2.  پولیدوکانول
3.  سدیم مورات

و مواد دیگری که البته مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار نگرفته اند شامل:

1.  گلیسیرین
2. سالین هیپرتونیک

به طور کلی بیماران به ١ تا ٣ جلسه درمان با فواصل ٦ تا ٨ هفته نیاز دارند.

وریدهای بزرگ قبل از ورید های کوچک درمان می شوند و همچنین درمان از سمت بالا به پایین ادامه داده میشود. فاکتور کلیدی در ایجاد نتایج موثر اسکلروتراپی شامل: مشخص کردن ماده اسکلروزان مناسب با کمترین حجم و کمترین غلظت است که پزشک را قادر خواهد ساخت که بیشترین نتایج را با کمترین عوارض بدست آورد.

وسایل مورد نیاز:

1. دستکش
2. سرنگ های ٣ و ٥ میلی متری
3. لنزهای تقویت کننده
4. ماده اسکلروزان

تکنیک انجام کار:

این اقدام درمانی نیاز به بی حسی موضعی ندارد و درد ناشی از تزریق قابل تحمل است. ماده اسکلروزان داخل سرنگ با سر سوزن بسیار ظریف، کشیده شده و سپس با کشیدن پوست رگ را ثابت نگه داشته و تزریق ابتدا در عروق بزرگ صورت میگیرد و سپس به ترتیب عروق ریزتر هم تحت درمان قرار میگیرند. در هر تزریق مقدار کمی از ماده اسکلروزان تزریق می شود. جلسات درمانی به فواصل ٦ تا ٨ هفته انجام می شود به این منظور که فرصت کافی برای تخریب دیواره رگ داده شود و التهاب بعد از عمل برطرف شود و نتایج جلسات قبلی درمان برگردد. بیشتر بیماران نیازمند ١ تا ٣ جلسه درمان هستند تا پاهایشان از عروق تارعنکبوتی و رشته ای پاک گردد.

اگر در پایان این برنامه درمانی پاسخ ضعیفی دیده شود اقدامات زیر انجام می شود:

• افزایش غلظت ماده اسکلروزان
• عوض کردن نوع ماده اسکلروزان
• معاینه مجدد بیمار برای پیدا کردن محل برگشت خون احتمالی

بلافاصله بعد از عمل، ناحیه تمیز می شود و برای نواحی که سوزن وارد شده پماد آنتی بیوتیک استفاده می شود.

زمان انجام عمل اسکلروتراپی حدود ٣٠ تا ٦٠ دقیقه طول میکشد و بیمار بعد از انجام عمل، در حالیکه هنوز در مطب است، توصیه میشود که به مدت ٣٠ دقیقه قدم بزند. این کار به شکل گیری مناسب بانداژ و پانسمان کمک کرده و هرگونه خونریزی احتمالی را نشان می دهد، بیمار به راه رفتن نرمال خود برمیگردد و عوارضی مانند تشکیل لخته عمقی در پا را کاهش می دهد.

قبل و بعد از درمان بیمار باید تحت بانداژهای کمپرس کننده و یا جورابهای کشی سبک (fashion house) قرار گیرد. یکی از شایعترین جورابهایی که به کار میرود جورابهای graduated elastic است که بیماران اسکلروتراپی شده، جورابهای بلند تا ران و یا جوراب شلواری می پوشند.

مزایای کمپرس با جوراب قبل و بعد از درمان اسکلروتراپی :

• قبل درمان:

قطر وریدها را کاهش می دهد و سرعت جریان خون زیاد شده و احتمال تشکیل لخته در پا کم میشود.

• بعد از درمان :

1. قطر عروق درمان شده را کم میکند.
2. واکنش التهابی را کاهش میدهد.
3. باعث کاهش عوارض و یا کاهش باز شدن دوباره کانال رگهای درمان شده میشود.

توصیه مهم: همه بیماران جورابها را برای یک هفته بعد از عمل بپوشند.

در هفته اول بعد از درمان کل ٢٤ ساعت روز باید جورابها پوشیده باشند (حتی هنگام دوش گرفتن و یا خواب) و اگر جورابها هنگام خواب یا حمام از تن خارج شوند عروق گشاد شده و پاسخ به درمان ضعیف میگردد. جوراب های بلند تا ران نسبت به نوع جوراب شلواری بهداشتی تر بوده و استفاده از آن راحت تر می باشد. بعد از هفته اول، جورابها به مدت ٣ هفته باید به طور متناوب استفاده شوند.

عوارض:

اسکلروتراپی یک روش بسیار کم عارضه است و اگر توسط شخص متخصص مجرب انجام شود همین عوارض اندک هم به حداقل میرسد.

رعایت سه نکته زیر توسط پزشک متخصص بروز عوارض را به طور چشمگیری کاهش می دهد:

• استفاده از تکنیک سختگیرانه و دقیق
• دانستن برخی از مانورها توسط پزشک معالج که اگر در انجام روش اصلی درمان مشکلی پیش آید، جایگزین شوند.
• درمان مناسب عوارض ایجاد شده که شدت آنها را کاهش خواهد داد.

شایعترین عوارض موضعی ایجاد شده به دنبال تزریق:

1. زخم پوست
2. تیره شدن پوست که بعد از مدتی از بین میرود.
3. لخته در عروق درمان شده که بعد از مدتی برطرف میشود.
4. تشکیل لخته عمقی که به علت راه یافتن ماده اسکلروزان به عروق عمقی ایجاد میشود و برای کاهش این عارضه در هر جلسه مقدار کمی ماده اسکلروزان تزریق می شود که فعالیت روزانه بیمار هم ادامه یابد.
5. کبودی که در عرض چند روز از بین میرود.

برای کاهش درد بیمار بعد از عمل از استامینوفن استفاده میشود. استفاده همزمان از لیزر و IPL در درمان عروق انجام تحتانی اثرات اسکلروتراپی را افزایش می دهد.

موارد منع انجام اسکلروتراپی :

• حاملگی و شیردهی
• آلرژی به مواد اسکلروزان
• بی حرکتی بیمار
• استفاده از داروهای رقیق کننده خون

سایر روش های درمان رگ های واریسی:

1) فلبکتومی :

در این روش ابتدا سونوگرافی داپلر برای کفایت سیستم وریدی عمقی و صافنو فمورال و صافنو پوپلیته آل انجام میشود و سپس رگهای واریسی با انجام بی حسی موضعی توسط ابزار های پزشکی مانند قلاب از محل خارج میشوند .

2) لیزر داخل وریدی :

با هدایت سونوگرافی، فیبر لیزر وارد رگ میشود و سپس لیزر به داخل رگ تابانده می شود و باعث تولید انرژی گرمایی شده و باعث تخریب دیواره رگ میشود.

3) آر اف اندوونوس :

به وسیله دستگاه RF که از امواج رادیویی استفاده میشود، انرژی گرمایی حاصل از RF به جدار رگ منتقل شده و منجر به تخریب دیواره و نهایتا انسداد وریدی می شود.

منبع: دکتر محمد ایمانی متخصص پوست، مو و زیبایی

آدرس اینستاگرام دکتر محمد ایمانی: dr.imani@