بیماری هیدرآدنیت چرکی (suppurative hidradenitis)

بیماری التهابی و مزمن غدد عرق آپوکرین می باشد که بطور عمده در نواحی از پوست که غدد آپوکرین تجمع دارند رخ میدهد.

غدد آپوکرین بطور عمده در نواحی زیر بغل، کشاله ران، بین و زیر پستان و نواحی بین باسن وجود دارند که در زمان بلوغ این غدد فعال میشوند و ترشحات خود را به داخل فولیکول مو وارد می نمایند. 

بطور عمده ضایعات در بیماری هیدرآدنیت چرکی در این نواحی ایجاد می شود. ضایعات به شکل جوش های قرمز و چرکی، کیست های بزرگ و ایجاد فیستول های وسیع  همراه با ترشحات چرکی دیده می‌شوند و بسیار دردناک می باشند. علت اصلی این بیماری هنوز مشخص نشده است.بیماری در ابتدا با انسداد مجاری خروجی غدد آپوکرین آغاز میشود. 

عوامل ژنتیک، بیماریهای عفونی، اضافه وزن، کشیدن سیگار، تغییرات هورمونهای جنسی مردانه و پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان در بروز این بیماری نقش دارند.

گرما، رطوبت، استرس، چاقی و کندن موهای ناحیه (خصوصا با کندن مو توسط دستگاه دپیلاتور) نیز باعث تشدید ضایعات می شوند.  

این بیماری معمولاً پس از بلوغ بروز می کند.اوج بیماری در سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی می باشد و بیماری در خانمها شایع‌تر از آقایان است.

بدتر شدن ضایعات قبل از قاعدگی و بعد از حاملگی و بهبود ضایعات در یائسگی و در دوران حاملگی، بیانگر تاثیر هورمون های مردانه در تشدید بیماری می باشد.

ضایعات بالینی در ابتدا بصورت جوش های قرمز کوچک شروع میشوند که بتدریج ضایعات بزرگتر شده و دردناک می شوند و همراه با ترشحات آبکی، چرکی و یا خونی بدبو هستند.

این بیماری یک فرآیند التهابی بوده و بطور معمول ضایعات عفونی نمی باشند. ضایعات می‌توانند بصورت کیستیک و آبسه در آمده و بعد از بهبود ایجاد اسکار و فیستول نمایند.

این بیماری ۶ مرحله دارد:

۱) ندول (گره) وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، التهابی نیست. 

۲) ندولهای غیر التهابی در زیر بغل دیده میشود.

۳) بیش از ۵ ندول یا یک آبسه در زیر بغل وجود دارد.

۴) کمتر از ۵ ندول التهابی یا ۲ تا ۵ آبسه وجود دارد.

۵) نوع شدید است و بیش از ۱۰ ندول التهابی یا ۲ تا ۵ آبسه ترشحی زیر بغل دیده میشود.

۶) تعداد و شدت آبسه ها خیلی بیشتر است. 

پیامدهای هیدرآدنیت مقاوم و شدید شامل عفونت در ناحیه درگیر، زخم، تغییرات پوستی و اسکار، محدود شدن حرکات همراه با درد در ناحیه درگیر، مسدود شدن غدد لنفاوی و تورم دست و پاها، انزوای اجتماعی و کاهش اعتماد به نفس به علت ظاهر زخم ها و چرک و بوی ناشی از زخمها است.

درمان:

  • حمام گرم
  • کاهش وزن
  • توقف مصرف سیگار
  • آنتی بیوتیک‌ها: اثرات درمانی بیشتر بواسطه خاصیت ضد التهابی این داروها می باشد نه اثر ضد میکروبی. ریفامپین و کلیندامایسین خوراکی برای دو تا سه ماه مورد استفاده قرار میگیرند. مینوسیکلین و تتراسیکلین گاهی استفاده میشوند. آنتی بیوتیک موضعی (کلیندامایسین) گاهی موثر است.
  • تزریق استرویید داخل ضایعات
  • هورمون درمانی که از آنتی آندروژنها استفاده میشود مانند: اسپیرونولاکتون، فیناستراید، سیپروترون استات و دیان 
  • مهارکننده های سیستم ایمنی: سیکلوسپورین و متوتروکسات
  • داروهای بیولوژیک: اینفلکسیماب، اتانرسپت و آدالیموماب
  • جراحی: قبل از ایجاد اسکار و فیستول، لیپوساکشن نواحی درگیر موجب کاهش چشمگیر پیشرفت بیماری میشوند. همچنین جراحی محدود کیست ها و اسکار در برخی موارد سودمند می باشد.
  • لیزر موهای نواحی درگیر

منبع: دکتر حمیده آقائی متخصص پوست، مو و زیبایی