عفونت اطراف ناخن و راههای درمان 

به عفونت چینهای اطراف ناخن اطلاق میشود و موجب تغییر شکل ناخن میگردد. نام دیگر بیماری عقربک بوده و عوامل باکتریایی, قارچی و ویروسی باعث ایجاد این وضعیت میشوند.

بیماری به دو دسته حاد و مزمن طبقه بندی میشود:

1-فرم حاد پارونیشی

 معمولا به علت باکتری ها خصوصا باکتری استافیلوکوک ایجاد میشود. مهمترین علامت این بیماری متورم و قرمز شدن و دردناک شدن بافت اطراف ناخن است. ممکن است تورم و قرمزی در کنار، گوشه یا پشت ناخن باشد. در موارد شدیدتر ممکن است دور تا دور ناخن قرمز و متورم شود ویا حتی ممکن است تورم و التهاب به زیر ناخن هم انتشار پیدا کند.

وقتی علت ایجاد عفونت باکتری باشد ممکن است تجمع چرک هم در ناحیه ایجاد شود و این چرک میتواند در گوشه، کنار، پشت و یا حتی زیر ناخن باشد. حرکات بند انتهایی انگشت بدون درد است. درگیری صفحه ناخن در فرم حاد معمولا ایجاد نمیشود.در پارونیشی با ویروس تبخال معمولا تاولهای ریز دیده میشود.

علل مستعد کننده پارونیشی حاد:

• کندن و جویدن پوست اطراف ناخن
• مانیکور و پدیکور
• ضربه به ناخن 
• کاشت ناخن مصنوعی

  2-فرم مزمن پارونیشی

معمولا بعلت قارچ کاندیدا میباشد.سیر بیماری  آهسته و تدریجی است. ممکن است ناخن تغییر شکل داده، رنگ آن عوض شود و یا حتی از بستر خود کنده شود. معمولا از یک ناخن شروع میشود ولی بتدریج ناخنهای دیگر هم درگیر میشوند. بیماری بطور عمده در افرادیکه بصورت طولانی در تماس با آب هستند دیده میشود.  

شستن ظروف، مکیدن انگشت، اصلاح شدید کوتیکول  و تماس مکرر با مواد شیمیایی مستعد کننده به بیماری میباشد.  پارونیشی مزمن در کارگران لباس‌شویی، نظافتچی ها، آشپزها، ماهیگیرها، شیرینی‌پزها، پرستاران و شناگران گزارش شده است. تشخیص پارونیشی از روی شکل بالینی ضایعات میباشد.  انجام اسمیر (نمونه) از ضایعات و انجام کشت باکتریایی و قارچی در تشخیص کمک کننده میباشد.

پیشگیری از پارونیشیا

برای پیشگیری از ابتلا به پارونیشیا باید به نکات زیر دقت شود:

- از ناخن و پوست اطراف آن مراقبت کامل کنید

- ناخن خود را نجوید و گوشه آنرا نکنید

- مراقب باشید دستتان در معرض مایعات و پودرهای ظرفشویی قرار نگیرد. دستکش های لاستیکی با پوشش داخلی نخی مناسب ترین وسیله برای اینکار هستند

- برای آرایش ناخن خود از وسایل شخصی استفاده کنید

- ناخن های دست را هفته ای یکبار و ناخن های پا را ماهی یکبار کوتاه کنید

- از ناخن گیر تیز استفاده کنید و گوشه های ناخن را گرد کنید

- پوست اطراف ناخن را به هیچ وجه دستکاری نکنید

- دست خود را خشک نگه داشته و در معرض رطوبت دائم قرار ندهید. به مدت طولانی از دستکش یا از ناخن مصنوعی استفاده نکنید. 

راههای درمان:

1. شستن ناخن با صابون، روزانه سه الی چهار بار برای کم کردن درد توصیه می‌شود. 
2. اکثر پارونیشی های حاد باید با آنتی بیوتیک‌هایی مانند سفالکسین یا دی‌کلوگزاسیلین، تحت نظر پزشک درمان شوند. 
3. در صورت وجود ورم چرکی و آبسه ممکن است نیاز به خالی کردن چرک باشد و به ندرت پزشک ممکن است مجبور به برداشتن تکه‌ای از ناخن شود.
4.  پارونیشی باکتریایی با دو هفته درمان معالجه می‌شود. 
5. پارونیشی مزمن با استفاده از ترکیبات ضدقارچ موضعی و خوراکی  درمان می‌شود. 

پارونیشی قارچی، مزمن بوده و بهبود آن ممکن است به ماه ها درمان نیاز داشته باشد. عود بیماری در هر دو نوع پارونیشی شایع است و در هر دو حالت مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان مناسب ضروری می باشد.

منبع: متخصص پوست دکتر سید حسن اعتمادزاده عضو انجمن متخصصین پوست ایران