علل ایجاد انیکولیز (onycholysis) ناخن و راههای درمان آن

انیکولیز به جدا شدن صفحه ناخن از بستر آن می گویند. معمولا جدا شدن از سمت انتهایی می باشد ولی از کناره‌های ناخن و یا بندرت از ابتدای ناخن هم میتواند ایجاد شود. 

 علل ایجاد انیکولیز:

1) ضربه به ناخن شایعترین علت می باشد. آرایش کردن ناخن و پاک کردن زیرناخنها موجب ایجاد انیکولیز میشود. این بیماری در تایپیستها و نوازنده ها شایع است.

2) عفونتهای قارچی (قارچهای کچلی، کاندیدا و قارچهای همزیست). معمولا درگیری در یک و بطور کمتر شایع در چند ناخن دیده میشود.

3) بیماریهای پوستی: شایع ترین بیماری پوستی ایجاد کننده انیکولیز، پسوریازیس میباشد و معمولا ناخنهای متعددی درگیر شده و روی ناخنها چاله های ریز (pitting) وجود دارد. بیماری لیکن پلان هم میتواند موجب انیکولیز شود.

4) داروها: آنتی بیوتیکها (تتراسیکلین و مینوسیکلین)، داروهای شیمی درمانی، آرام بخش ها، قرصهای جلوگیری از بارداری و برخی از آنتی هیستامین ها

5) بیماریهای داخلی: اختلالات تیرویید (کم کاری و پرکاری)، بیماری لوپوس جلدی، کم خونی و برونشکتازی

6) عفونتهای باکتریایی (سودوموناس) و ویروسی (زگیل)

انیکولیز معمولا موجب بدشکلی ناخن میشود. عفونت‌های قارچی و میکروبی از فضای ایجاد شده بین ناخن و بستر نفوذ کرده و  باعث ایجاد عفونت‌های مزمن میکروبی ناخن خواهند شد. وارد شدن مواد شوینده و دترجنت ها هم موجب درد و ناراحتی انگشت مبتلا میشوند.

 درمان: 

درمان بستگی به عامل ایجاد کننده انیکولیز داشته و معمولا پاسخ به درمان سخت است. 

اگر علت آن ضربه باشد، باید بیمار میزان ضربه را کم کند تا آسیب به ناخن کمتر شود.

بهداشت ناخن بایستی رعایت شود و آرایش ناخنها حذف شوند. برای بیماران آزمایش قارچ ناخن بایستی انجام شود خصوصا در مواردی که تنها یک ناخن درگیر باشد احتمال قارچی بودن بالاتر است. 

در صورت مثبت بودن آزمایش قارچ درمان مناسب ضد قارچ توسط پزشک تجویز خواهد شد. در بیماری پسوریازیس از ترکیبات استرویید موضعی، کلسی پوتریول و تزریق استرویید در چین ناخن استفاده میشود.

لیزرهای اکزایمر و PDL نیز کمک کننده هستند. 

در بیماری لیکن پلان نیز از تزریق استرویید داخل چین ناخن میتوان سود برد. 

در عفونتهای باکتریایی از ترکیبات سولفاستامیدی و سیپروفلوکساسین استفاده میشود.

در موارد بیماری زمینه ای مثل اختلالات تیروییدی، درمان اصلی همان درمان بیماری زمینه ای میباشد. حتی بعد از درمان کامل تیرویید ممکن است فرد تا سال‌ها مشکل ناخن داشته باشد. 

نکته: با توجه به اینکه بدنبال انیکولیز، عفونت‌های ثانویه زیادتر می‌شوند و تمیز نگه داشتن ناخن ها بخش مهمی از درمان را تشکیل می دهد. 

منبع: دکتر مرتضی حیدری متخصص پوست، مو و زیبایی