بیماری برفک دهانی (thrush) یا استوماتیت کاندیدایی
درگیری التهابی با قارچ کاندیدا در حفره دهان میباشد.ضایعات بصورت برجستگیهای سفید تا خاکستری روی مخاط دهان و زبان دیده میشود. با کندن این ضایعات نقاط خونریزی دهنده ایجاد میشود.
قارچ کاندیدا, فلورای طبیعی در حفره دهان است و در 50 درصد افراد دیده میشود.تحت شرایط خاص این قارچ مهاجم شده و موجب ایجاد بیماری دهانی میشود.
عوامل مستعد کننده بیماری:
- بهداشت بد دهانی
- شیرخواری و سنین پیری
- بیماریهای زمینه ای شدید مثل نقص ایمنی و سرطانها
- وجود نواحی قارچی در سایر نواحی بدن
- خشکی دهان بعلت داروها و بیماریهای داخلی(شوگرن)
- دندان مصنوعی
- افراد سیگاری
- مصرف آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف
- اختلالات تغذیه ای(فقر آهن و کمبود ویتامین B)
- مصرف کورتون خوراکی و موضعی دهانی
- آسیب و زخمهای دهانی
فرمهای مختلفی از برفک دهانی وجود دارد:
1) فرم حاد با غشای کاذب (Acute pseudomembranous candidiasis) ضایعات بصورت لکه های سفید چسبنده روی مخاط زبان, دهان و لثه مشاهده میشوند و با کندن این لکه ها, ناحیه زیرینشان قرمز میباشد.
2) فرم حاد آتروفیک (Acute atrophic) بصورت مناطقی براق, قرمز و صاف روی زبان دیده میشود.این فرم بیشتر در فقر آهن مزمن دیده میشود.
3) فرم مزمن آتروفیک (Chronic atrophic) در افراد با دندان مصنوعی بیشتر دیده میشودو مخاط دهان زیر دندانها قرمز و متورم میباشد.
4) ترک خوردگی حاشیه لب (Angular chelitis)
5) فرم مزمن هیپرپلاستیک (Chronic hyperplastic) بصورت توده های برجسته سفید رنگ روی مخاط گونه یا زبان دیده میشود.این فرم معمولا در افراد سیگاری دیده میشود و مستعد به سرطانهای دهانی میباشند.
6) فرم مخاطی پوستی مزمن (Chronic mucocutaneous) درگیری کاندیدای مزمن دهانی, پوستی و ناخنها همزمان وجود دارند.
7) التهاب لوزی شکل ناحیه میانی زبان ( Median rhomboid glossitis) بصورت لکه قرمز آتروفیک در ناحیه مرکزی زبان دیده میشود
در عفونتهای شدید کاندیدایی دهانی, مری هم درگیر بیماری میشود و بیماران در بلعیدن غذا دچار مشکل میشوند. تشخیص بیماری از روی ظاهر ضایعات میباشد و نمونه گیری و کشت آزمایشگاهی قارچ در تشخیص کمک کننده میباشد. در موارد شدید بیماری, اندوسکپی مری برای تعیین گستردگی بیماری انجام میشود.
روشهای پیشگیری از بیماری:
- بهداشت خوب دهانی
- مسواک زدن منظم دندانها
- استفاده کمتر از دهان شویه های ضد میکروبی
- شستشوی دهان ونوشیدن آب بعد از مصرف کردن کورتون استنشاقی
- تمیز کردن دندانهای مصنوعی با فرآورده های ضدقارچ(هیپوکلریت سدیم 1%) و خارج کردن شبانه دندانها
درمان:
بایستی درمان زیر نظر پزشک انجام شود.معمولا در موارد خفیف از ضدقارچهای موضعی استفاده میگردد.سوسپانسیون نیستاتین دهانی, آمفوتریسینB و ژل میکونازول بعنوان فرآورده های موضعی مورد استفاده قرار میگیرند.
در موارد شدید بیماری و در کسانیکه از داروهای موضعی پاسخ خوبی نمیگیرند از ضدقارچهای خوراکی استفاده میشود.فلوکونازول, ایتراکونازول و کتوکنازول خوراکی در این موارد استفاده خواهد شد.
منبع: جراح حلق و بینی دکتر فاطمه آقائی
آدرس مطب : تهران ، فلکه دوم صادقیه ابتدای خیابان آیت اله کاشانی ، پشت بیمارستان ابن سینا خیابان شهید اعتمادیان پلاک 28 واحد شش تلفن 44059424-021
در سه شنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۶ ۱۷:۰۹
در سه شنبه ۷ آذر ۱۳۹۶ ۰۹:۳۹